Piekary Śląskie - Zakład Sztuki Kościelnej

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Piekary Śląskie - Zakład Sztuki Kościelnej

Postautor: Karolina Kot » wtorek 24 sty 2017, 19:49

W Piekarach Śląskich, w podwórzu przy ulicy Bytomskiej 129, znajduje się bardzo ciekawy obiekt - funkcjonujący do dziś Zakład Sztuki Kościelnej, założony w roku 1898 przez Kazimierza Schaefera.
Obecnie prowadzi go wnuczka jego twórcy, pani Barbara Schaefer-Kobyłczyk.

W cieniu piekarskiej bazyliki od ponad stu lat „rodzą się” święci. Wyszły ich stąd całe tabuny, odkąd w 1898 kupiec Kazimierz Schaefer założył Zakład Sztuki Kościelnej. Wraz z bratem Aleksandrem – artystą– postanowił produkować wszystko, co potrzebne do sprawowania kultu.
– Była hafciarnia, gdzie produkowano ornaty, pracownia rzeźbiarska, zakład odlewniczy i drukarnia, w której powstawały księgi liturgiczne – opowiada Barbara Schaefer-Kobyłczyk, wnuczka założyciela. Dziś ona kieruje zakładem, któremu udało się przetrwać dwie wojny światowe i komunizm.
Z całego warsztatu Schaefera przetrwała do dziś pracownia odlewnicza i spory kawałek historii niezwykłej firmy. Od początku zakład nie miał większych przestojów. Nawet w czasie pierwszej wojny światowej produkcja trwała. Przed drugą wojną firma miała filie w Chorzowie, Katowicach i skład we Lwowie. Po wybuchu drugiej wojny światowej Niemcy zajęli zakład. Założyciel firmy zmarł. Po wojnie interes przejęły dzieci Kazimierza Schaefera. Do 1956 r. przetrwał zakład w Piekarach Śląskich i filie w Chorzowie oraz Katowicach – Mieliśmy sklep niedaleko Kościoła – opowiada Barbara Schaefer-Kobyłczyk. – Był jednym z najładniejszych w okolicy – zapewnia z dumą. Stare fotografie potwierdzają jej słowa. Ogromne kryształowe okno wystawowe robiło wrażenie.

Źródło

Miejsce to rzuca się w oczy - nie sposób przeoczyć tłumu ustawionych za ogrodzeniem rzeźb sakralnych, pozbawionych dłoni (są one doprawiane w dalszych etapach). Technika wytwarzania figur, których modeli Zakład Sztuki Sakralnej w swym asortymencie posiada grubo ponad ćwierć tysiąca, nie zmieniła się od samego początku.
Na początek wykonuje się model postaci, najczęściej w drewnie lub w glinie. Następnie odlewa się gipsową formę, którą należy bardzo dokładnie wypełnić materiałem zbliżonym do betonu, ale tak, żeby nie powstawały pustki i nie pojawiły się pęcherzyki powietrza.
Po zastygnięciu masy we wnętrzu formę się rozbija, a nowo odlaną figurę dopracowuje, starannie wygładzając miejsca łączenia dwóch brzegów skorupy (czyli "szwy") oraz wszelkie powstałe nierówności. Dopiero na koniec dodaje się dłonie i niezbędne atrybuty oraz maluje całość.
Gotowe figury świętych wędrują potem do kościołów, kaplic i kapliczek przydrożnych całej Polski. Przyznam, że podczas wizyty w piekarskim zakładzie niejednokrotnie rozpoznawałam starych, dobrych znajomych, święte Baśki, Kaśki, Florki, Nepomuceny, Izydory i inne szanowane postacie, napotykane wcześniej w przeróżnych zakamarkach, do których docierałam podczas swoich peregrynacji.
Miło było dowiedzieć się, skąd te wszystkie rzeźby pochodziły.

Zdjęcia wykonaliśmy podczas Preindustriady, w maju 2016 roku.
Lokalizacja
Strona Internetowa Zakładu
Załączniki
Zakład Sztuki Kościelnej (6).JPG
Zakład Sztuki Kościelnej (6).JPG (92.07 KiB) Przejrzano 18609 razy
Zakład Sztuki Kościelnej (2).JPG
Zakład Sztuki Kościelnej (2).JPG (96.9 KiB) Przejrzano 18609 razy
Zakład Sztuki Kościelnej (5).JPG
Zakład Sztuki Kościelnej (5).JPG (93.18 KiB) Przejrzano 18609 razy
Zakład Sztuki Kościelnej (4).JPG
Zakład Sztuki Kościelnej (4).JPG (93.56 KiB) Przejrzano 18609 razy
Zakład Sztuki Kościelnej (3).JPG
Zakład Sztuki Kościelnej (3).JPG (85.87 KiB) Przejrzano 18609 razy
Zabudowania.JPG
Zabudowania.JPG (67.76 KiB) Przejrzano 18609 razy
Dziedziniec.JPG
Dziedziniec.JPG (75.47 KiB) Przejrzano 18609 razy
Zakład (1).JPG
Zakład (1).JPG (88.57 KiB) Przejrzano 18609 razy
Zakład (2).JPG
Zakład (2).JPG (73.42 KiB) Przejrzano 18609 razy
Podwórko pełne znajomych (3).JPG
Podwórko pełne znajomych (3).JPG (47.89 KiB) Przejrzano 18608 razy
Podwórko pełne znajomych (2).JPG
Podwórko pełne znajomych (2).JPG (46.66 KiB) Przejrzano 18608 razy
Podwórko pełne znajomych (1).JPG
Podwórko pełne znajomych (1).JPG (84.33 KiB) Przejrzano 18608 razy
Podwórko pełne znajomych (5).JPG
Podwórko pełne znajomych (5).JPG (55.53 KiB) Przejrzano 18608 razy
Podwórko pełne znajomych (4).JPG
Podwórko pełne znajomych (4).JPG (39.88 KiB) Przejrzano 18608 razy
Podwórko pełne znajomych (6).JPG
Podwórko pełne znajomych (6).JPG (93.6 KiB) Przejrzano 18608 razy
Podwórko.JPG
Podwórko.JPG (82.4 KiB) Przejrzano 18608 razy
Dziedziniec Zakładu Sztuki Kościelnej.jpg
Dziedziniec Zakładu Sztuki Kościelnej.jpg (77.58 KiB) Przejrzano 18608 razy
Front Gmachu Handlowego.jpg
Front Gmachu Handlowego.jpg (44.22 KiB) Przejrzano 18608 razy
Reklama.jpg
Reklama.jpg (60.05 KiB) Przejrzano 18608 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Piekary Śląskie - Zakład Sztuki Kościelnej

Postautor: Karolina Kot » wtorek 24 sty 2017, 20:15

W hali mieszczącej zbiorowisko modeli rzeźb oraz formy, przypominające wyglądem sarkofagi egipskie, człowiek zaczyna czuć się nieco nieswojo:
Załączniki
Wśród form i odlewów (2).JPG
Wśród form i odlewów (2).JPG (62.54 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (1).JPG
Wśród form i odlewów (1).JPG (63 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (7).JPG
Wśród form i odlewów (7).JPG (57.23 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (6).JPG
Wśród form i odlewów (6).JPG (70.22 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (5).JPG
Wśród form i odlewów (5).JPG (60.65 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (4).JPG
Wśród form i odlewów (4).JPG (32.26 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (3).JPG
Wśród form i odlewów (3).JPG (67.76 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (11).JPG
Wśród form i odlewów (11).JPG (43.33 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (10).JPG
Wśród form i odlewów (10).JPG (65.43 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (9).JPG
Wśród form i odlewów (9).JPG (40.84 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (8).JPG
Wśród form i odlewów (8).JPG (75.11 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (15).JPG
Wśród form i odlewów (15).JPG (41.45 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (14).JPG
Wśród form i odlewów (14).JPG (39.44 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (13).JPG
Wśród form i odlewów (13).JPG (74.7 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (12).JPG
Wśród form i odlewów (12).JPG (36.56 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (19).JPG
Wśród form i odlewów (19).JPG (55.47 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (18).JPG
Wśród form i odlewów (18).JPG (52.49 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (17).JPG
Wśród form i odlewów (17).JPG (63.92 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (16).JPG
Wśród form i odlewów (16).JPG (67.7 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (23).JPG
Wśród form i odlewów (23).JPG (31.29 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (22).JPG
Wśród form i odlewów (22).JPG (31.64 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (21).JPG
Wśród form i odlewów (21).JPG (55.44 KiB) Przejrzano 18607 razy
Wśród form i odlewów (20).JPG
Wśród form i odlewów (20).JPG (70.69 KiB) Przejrzano 18607 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Piekary Śląskie - Zakład Sztuki Kościelnej

Postautor: Karolina Kot » wtorek 24 sty 2017, 20:34

A to już jasno oświetlona pracownia, pełna dłoni, główek, koron, aniołków i tym podobnych elementów.
Na środku pomieszczenia przywitała nas rzeźba Maryi z Dzieciątkiem, gotowa do odbioru przez zamawiającego.
Załączniki
Pracownia (1).JPG
Pracownia (1).JPG (55.22 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (2).JPG
Pracownia (2).JPG (36.56 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (4).JPG
Pracownia (4).JPG (53.97 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (3).JPG
Pracownia (3).JPG (54.22 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (5).JPG
Pracownia (5).JPG (59.5 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (8).JPG
Pracownia (8).JPG (49.4 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (7).JPG
Pracownia (7).JPG (47.15 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (6).JPG
Pracownia (6).JPG (48.43 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (11).JPG
Pracownia (11).JPG (57.48 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (10).JPG
Pracownia (10).JPG (71.9 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (16).JPG
Pracownia (16).JPG (59.41 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (15).JPG
Pracownia (15).JPG (45.74 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (14).JPG
Pracownia (14).JPG (58.41 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (13).JPG
Pracownia (13).JPG (66 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (12).JPG
Pracownia (12).JPG (57.44 KiB) Przejrzano 18605 razy
Pracownia (9).JPG
Pracownia (9).JPG (32.84 KiB) Przejrzano 18605 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Piekary Śląskie - Zakład Sztuki Kościelnej

Postautor: Karolina Kot » wtorek 24 sty 2017, 20:38

Biuro zakładu, zajmowane przez panią Barbarę Schaefer-Kobyłczyk, to chyba jedyne miejsce, w którym nie panuje wszędobylski pył.
Pomieszczenie ma swój niepowtarzalny klimat, a ilość wszelakich dyplomów i dowodów uznania, prezentowanych na ścianach, dobitnie świadczy o randze firmy.
Załączniki
Biuro zakładu (1).JPG
Biuro zakładu (1).JPG (44.47 KiB) Przejrzano 18604 razy
Biuro zakładu (6).JPG
Biuro zakładu (6).JPG (43.07 KiB) Przejrzano 18604 razy
Biuro zakładu (4).JPG
Biuro zakładu (4).JPG (65.02 KiB) Przejrzano 18604 razy
Biuro zakładu (3).JPG
Biuro zakładu (3).JPG (33.6 KiB) Przejrzano 18604 razy
Biuro zakładu (8).JPG
Biuro zakładu (8).JPG (35.29 KiB) Przejrzano 18604 razy
Biuro zakładu (7).JPG
Biuro zakładu (7).JPG (30.6 KiB) Przejrzano 18604 razy
Biuro zakładu (9).JPG
Biuro zakładu (9).JPG (53.38 KiB) Przejrzano 18604 razy
Biuro zakładu (10).JPG
Biuro zakładu (10).JPG (47.6 KiB) Przejrzano 18604 razy
Biuro zakładu (5).JPG
Biuro zakładu (5).JPG (37.96 KiB) Przejrzano 18604 razy
Biuro zakładu (2).JPG
Biuro zakładu (2).JPG (27.55 KiB) Przejrzano 18604 razy
Biuro zakładu (13).JPG
Biuro zakładu (13).JPG (36.39 KiB) Przejrzano 18604 razy
Biuro zakładu (12).JPG
Biuro zakładu (12).JPG (26.75 KiB) Przejrzano 18604 razy
Biuro zakładu (11).JPG
Biuro zakładu (11).JPG (35.27 KiB) Przejrzano 18604 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Piekary Śląskie - Zakład Sztuki Kościelnej

Postautor: Karolina Kot » wtorek 24 sty 2017, 20:43

Na zakończenie spaceru po Zakładzie Sztuki Kościelnej zostaliśmy zaproszeni na strych. Jak można się domyślać, jest to najbardziej niesamowite miejsce: zbiorowisko rzeźb uszkodzonych, czekających od dziesięcioleci na naprawę, rupieciarnia, składowisko zarzuconych projektów, graty wszelakie i prawdziwe skarby, przemieszane ze sobą.
Tego nie sposób opisać słowami, to po prostu trzeba zobaczyć na własne oczy!
Załączniki
Strych (1).JPG
Strych (1).JPG (80.34 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (14).JPG
Strych (14).JPG (73.26 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (15).JPG
Strych (15).JPG (57.86 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (16).JPG
Strych (16).JPG (37.27 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (17).JPG
Strych (17).JPG (45.06 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (19).JPG
Strych (19).JPG (54.73 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (18).JPG
Strych (18).JPG (55.76 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (5).JPG
Strych (5).JPG (53.52 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (4).JPG
Strych (4).JPG (65.08 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (3).JPG
Strych (3).JPG (45.26 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (2).JPG
Strych (2).JPG (70.74 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (10).JPG
Strych (10).JPG (52.49 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (9).JPG
Strych (9).JPG (36.72 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (8).JPG
Strych (8).JPG (75.61 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (7).JPG
Strych (7).JPG (62.41 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (6).JPG
Strych (6).JPG (74.04 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (13).JPG
Strych (13).JPG (56.75 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (12).JPG
Strych (12).JPG (73.06 KiB) Przejrzano 18604 razy
Strych (11).JPG
Strych (11).JPG (65.23 KiB) Przejrzano 18604 razy
Skrzydlate rzeźby różnego typu (4).JPG
Skrzydlate rzeźby różnego typu (4).JPG (71.58 KiB) Przejrzano 18604 razy
Skrzydlate rzeźby różnego typu (1).JPG
Skrzydlate rzeźby różnego typu (1).JPG (53.21 KiB) Przejrzano 18604 razy
Skrzydlate rzeźby różnego typu (3).JPG
Skrzydlate rzeźby różnego typu (3).JPG (65.32 KiB) Przejrzano 18604 razy
Skrzydlate rzeźby różnego typu (2).JPG
Skrzydlate rzeźby różnego typu (2).JPG (57.18 KiB) Przejrzano 18604 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Piekary Śląskie - Zakład Sztuki Kościelnej

Postautor: Karolina Kot » wtorek 24 sty 2017, 21:08

Na koniec mojej fotorelacji chciałabym przedstawić jeszcze jedną ciekawostkę, związaną z Zakładem Sztuki Kościelnej w Piekarach Śląskich.
Jak już wspomniałam na początku, firma ta, poza wytwarzaniem figur, zajmowała się także produkcją różnych innych przedmiotów. Między innymi posiadała własną drukarnię, w której powstawały święte obrazki oraz pocztówki.

Mając w ręce archiwalną widokówkę, przedstawiającą Piekary i okolice, warto zwrócić uwagę na umieszczoną na odwrocie sygnaturę. Może się okazać, że zdjęcie zostało wydrukowane właśnie w omawianym tu zakładzie.
Pisząc te słowa, mam teraz przed sobą kilka takich obrazków, które otrzymaliśmy w prezencie od Zakładu na pamiątkę naszej wizyty.
Bardzo dziękujemy i pozdrawiamy!

Piekarski Zakład Sztuki Kościelnej można zwiedzać po umówieniu się codziennie, w godzinach jego otwarcia. Serdecznie polecamy, wrażenia są niezapominane!
Załączniki
Pocztówki z Zakładu Sztuki Kościelnej.JPG
Pocztówki z Zakładu Sztuki Kościelnej.JPG (79.88 KiB) Przejrzano 18603 razy
Prezent.JPG
Prezent.JPG (80.32 KiB) Przejrzano 18603 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Piekary Śląskie - Zakład Sztuki Kościelnej

Postautor: Karolina Kot » czwartek 09 lut 2017, 22:54

Będąc ostatnio w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu miałam okazję obejrzeć przedwojenne, gliniane modele, służące do odlewania figurek do szopek bożonarodzeniowych.
Uśmiechnęłam się, na pierwszy rzut oka podejrzewając, gdzie takie cuda mogłyby zostać wykonane. Karteczka z podpisem tylko potwierdziła moje przeczucia.

Miejcie się na baczności!
Figury pochodzące z piekarskiego Zakładu Sztuki Kościelnej czaić się mogą wszędzie! ;)
Załączniki
Modele do odlewu szopek na Boże Narodzenie (2).JPG
Modele do odlewu szopek na Boże Narodzenie (2).JPG (68.46 KiB) Przejrzano 18521 razy
Modele do odlewu szopek na Boże Narodzenie (5).JPG
Modele do odlewu szopek na Boże Narodzenie (5).JPG (60.54 KiB) Przejrzano 18521 razy
Modele do odlewu szopek na Boże Narodzenie (4).JPG
Modele do odlewu szopek na Boże Narodzenie (4).JPG (58.06 KiB) Przejrzano 18521 razy
Modele do odlewu szopek na Boże Narodzenie (3).JPG
Modele do odlewu szopek na Boże Narodzenie (3).JPG (51.76 KiB) Przejrzano 18521 razy
Modele do odlewu szopek na Boże Narodzenie (1).JPG
Modele do odlewu szopek na Boże Narodzenie (1).JPG (41.56 KiB) Przejrzano 18521 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 276
Rejestracja: środa 13 sty 2021, 21:48

Re: Piekary Śląskie - Zakład Sztuki Kościelnej

Postautor: Maras Starszy » piątek 29 sty 2021, 13:09

Rewelacyjne zdjęcia + treść ! a zdjęcie: Zakład (2) robi niesamowite wrażenie. Pani Karolino minęła się Pani z powołaniem....dziś już by Pani miała przynajmniej jednego Pulitzera...za te niesamowite reportaże z ...z tej dziejącej się tu i teraz "przeszłości" : )

Posty: 116
Rejestracja: środa 02 gru 2020, 20:48
Lokalizacja: Swiętochłowice

Re: Piekary Śląskie - Zakład Sztuki Kościelnej

Postautor: Silverka » piątek 29 sty 2021, 13:35

Ostatnio gdy byłam w Piekarach chciałam zobaczyć ten dziedziniec :) Te balkoniki są cudowne. Widać na Street wiev, że rzeźba jeszcze stoi w środku (tylko inna :)). Niestety brama wejściowa zamknięta była.
Obrazek

na stronie Związku Górnośląskiego Piekary takie zdjęcie można zobaczyć (chyba z 2009):
Obrazek

Kiedyś zawitam :D
A fotorelacja genialna! szacuneczek.

Posty: 276
Rejestracja: środa 13 sty 2021, 21:48

Re: Piekary Śląskie - Zakład Sztuki Kościelnej

Postautor: Maras Starszy » piątek 29 sty 2021, 23:08

I tylko ta cementowa, współczesna kostka jest jakimś nieporozumieniem ...wiem, że tanio, ładnie i estetycznie . Ale czy w takich miejscach o to chodzi by było miło ?
to niby taki mały zgrzyt ale powoduje , że ...czar pryska. Szczególnie jak się oglądnie archiwalne zdjęcia.


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo śląskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 3 gości