Stebnik - cmentarz wojenny

[Markov]

Cmentarz położony przy drodze ze Zborova do Stebnika jest pamiątką po zaciętych walkach o utrzymanie linii Karpat. Spoczywa tu w 103 grobach pojedynczych i zbiorowych 189 żołnierzy armii austro-węgierskiej i rosyjskiej. Spośród żołnierzy austro-węgierskich część jest znana z nazwiska, zaś w przypadku Rosjan znane są nazwiska jednego szeregowego oraz dwóch oficerów.
W latach międzywojennych cmentarzem opiekowała się stanica żandarmerii ze Zborova, potem popadał w coraz większa ruinę, aż doszło prawie do jego zupełnego zaniku. Obecny wygląd zawdzięcza odbudowie prowadzonej od 2008 roku, a którą jak widać przeprowadzono wzorcowo.
Co poniektórzy rodzimi "naprawiacze" cmentarzy powinni jeździć do Słowaków po nauki.

IMG_3434.JPG (63.65 KiB) Przejrzano 7440 razy

IMG_3440.JPG (146.34 KiB) Przejrzano 7440 razy

IMG_3441.JPG (150.09 KiB) Przejrzano 7440 razy

IMG_3443.JPG (102.7 KiB) Przejrzano 7440 razy

IMG_3444.JPG (107.8 KiB) Przejrzano 7440 razy

IMG_3445.JPG (57.99 KiB) Przejrzano 7440 razy

IMG_3448.JPG (120.43 KiB) Przejrzano 7440 razy

IMG_3450.JPG (147.77 KiB) Przejrzano 7440 razy

IMG_3452.JPG (113.13 KiB) Przejrzano 7440 razy

Strażnicy, a raczej strażniczki cmentarza. Żołnierze mogą spać spokojnie. Dotykanie furtki było raczej niezbyt dobrym pomysłem, więc pozostawało przejście przez ogrodzenie.

IMG_3447.JPG (97.54 KiB) Przejrzano 7440 razy

[Markov]

Z dziennika bojowego austro-węgierskiego 28 Pułku Piechoty walczącego w rejonie Stebnika


29.3.1915 - Dzień minął bez wyjątkowych wydarzeń. Dostawy zaopatrzenia przy pomocy mułów przebiega z ogromnymi problemami. Zaczęły się nowe opady śniegu i drogi stały się całkowicie nieprzejezdne. Ludzie leżą na śniegu pod gołym niebem. Trudności są niespotykane i nadludzkie.

30.3.1915 - Chłód stale dokucza. Dzień był bardzo cichy.

31.3.1915 - Dzień był spokojny. Sytuacja się nie zmieniła. Wieczorem kapitan Meergans ogłosił że nieprzyjaciel przesuwa swoje siły ku północnemu skrajowi Stebnickiej Huty. 28 Pułkowi podporządkowano III batalion 87 Pułku Piechoty, który około północy przybył do osady Hucisko. Noc minęła spokojnie.

1.4.1915 - Dzień minął spokojnie. Pracowano nad technicznym wzmocnieniem zajętych pozycji. Batalion III/87 obsadza zagłębienie na zachód od koty 574 - w dzien pracuje nad przy budowie drugiej linii obrony.

2.4.1915 - Dzień minął spokojnie. Od batalionu I/28 nadeszła przez dowództwo 56 Brygady wiadomość że liczne masy nieprzyjaciela zbierają się na północ od Stebnickiej Huty i przygotowują się do ataku.

3.4.1915 - O 5.00 na lewym skrzydle nastąpiła silna palba po której było słychać okrzyki "Ura!" Telefoniczne połączenie z IV batalionem przerwane. Pół godziny później obserwujemy odwrót naszych oddziałów. Batalion I/28 odrzucony przez przeciwnika ze znaczną przewagą liczebną. Nieprzyjaciel przełamał tutaj front a następnie grzbietem Sikovki podchodzi do boku i tyłów IV batalionu. Pozycje III batalionu nie do utrzymania. Rozkaz jego odwrotu udaje się wysłać telefonicznie o 5.30. Kompania kapitana Grafa która zagradzała wstęp do doliny dostaje rozkaz obsadzenia wierzchołka na zachód od osady Hucisko który leży na kierunku odwrotu i utrzymać go aż do wycofania lewego skrzydła III batalionu. Batalion ten miał stanąć między pozycją kapitana Grafa a lewym skrzydłem 47 Pułku.
Batalion III/47 miał z oddziałem karabinów maszynowych rozwinąć się na kocie 571. Przeciwnik przeniknął na kotę 681 i do wsi Hucisko. Kapitan Graf dostrzegł niebezpieczeństwo grożące III batalionowi i trzyma się mimo ostrzału z boku i z tyłu. Jego kompania nie może się już jednak wycofać i zostaje rozbita. Rozproszone części III batalionu koncentrują się i ponownie skierowane do zamknięcia doliny. Potem, jako że nie można na czas przekazać telefonicznie rozkazów kompanie odchodzą na dalsze linie. Ponieważ 47 Pułk opuścił swoje pozycje i przeciwnik przenika dalej, musiała zostać opuszczona także kota 571 i oddziały ustępują na dalsze linie obrony. Major Praschak z pozostałościami swojego batalionu przesunął się na kotę 620, major Degelmann z batalionem III/87 na przełęcz i na zbocza Peria. Pozostałości batalionu IV/28 związane pod szczytem Plaziny około 10.00.
O godzinie 15.00 pułkowi podporządkowana została 2 kompania 27 Pułku Piechoty, która została wysłana ku grupie majora Praschaka z zadaniem utrzymania styczności z 47 Pułkiem.
O 17.00 ku przełęczy Peria postępuje batalion majora Trenera z 27 Pułku Piechoty Landwery. Stamtąd kieruje się na szczyt Plaziny. W tym samym kierunku naciera 4 Pułk Tyrolskich Strzelców Cesarskich. Jeden batalion tego pułku i jeden batalion 27 Pułku obsadzają Plaziny i przełęcz koty 690.