Dąbrowa Górnicza - relikty młyna parowego i piekarni Daneckiego

[Karolina Kot]

Znajdujący się przy dzisiejszej ulicy Hugona Kołłątaja młyn parowy powstał dzięki inicjatywie Leopolda Piwowara, dąbrowskiego stolarza. To właśnie w tym miejscu, w dniu 29 października 1874 roku, przyszedł na świat jego syn, Adam Piwowar http://pl.wikipedia.org/wiki/Adam_Marceli_Piwowar, świetny geolog oraz pierwszy prezydent Dąbrowy Górniczej.

Pierwotnie młyn zaopatrzony był w maszynę parową o sile 50 KM. Tuż obok ulokowano piekarnię, wypiekającą z wytworzonej mąki świeży chleb dla zamieszkujących kolonię Reden górników i ich rodzin. W roku 1898 zakład stał się własnością Józefa Daneckiego.

Zakład funkcjonował do czasów II Wojny Światowej. Później w jego pomieszczeniach urządzono warsztat elektryczny. Obecnie znajdują się tu mieszkania prywatne.
Do dziś zachował się charakterystyczny układ budynków oraz zwracający uwagę ganek, zaadoptowany dla celów mieszkalnych.
Na ścianie obiektu umieszczono tablicę informacyjną poświęconą Adamowi Piwowarowi.

Lokalizacja

[kusmanek]

Zakład funkcjonował do czasów II Wojny Światowej. Później w jego pomieszczeniach urządzono warsztat elektryczny.

Wspomniane warsztaty elektryczne to założone przez Johanna Schlencka "Elektrische Spezial Werke". Sam Schlenck, a w zasadzie Jan Szlenk pochodził z Grodźca. W czasie II wojny światowej podpisał volkslistę zmieniając przy tym nazwisko. Firma Szlenka początkowo działała w Grodźcu, w prywatnym domu przy ul. Limanowskiego 12. Właściciel zatrudniał nieletnich chłopców, załawiając im za łapówki wcześniejsze wyrobienie "Arbeitskarte" - niemieckiej karty pracy, niezbędnej przy zatrudnieniu. Tym samym ratowało to jego pracowników przed wywózką w głąb Rzeszy.
Zakład zajmował się naprawą silników elektrycznych. Choć owa "naprawa" to pojęcie dość względne. Jak pisał w swojej autobiografii Cezary Chlebowski:

Przed budynkiem swojej nowej pracy znalazłem się wtedy, gdy zaczęło już szarzeć. Na dużej tablicy odczytałem napis: „Elektrische Spezial-Werke Johann Schlenck, Grodzitz bei Bendsburg, Kirchhoffstrasse 12”.
To była przecież nasza stara ulica Limanowskiego, gdzie przed trzema laty jeździliśmy na sankach z Todą i Edlochem.
Już wtedy wiedziałem, że część informacji zawartych w tym wielkim szyldzie rozmija się z prawdą, ale po tygodniu pracy uznałem, iż zgadza się tylko jedna jedyna rzecz numer domu. Gdybym bowiem miał napisać prawdziwy szyld dla firmy, brzmiałby on mniej więcej tak: „Grupa prymitywnych partaczy rzekomo naprawiających silniki elektryczne kierowana przez Jana Szlenka. Grodziec koło Będzina, ul. Limanowskiego 12”

Wiosną 1942 roku Szlenk przeniósł swój zakład do Dąbrowy, kupując budynek opuszczonego młyna parowego koło kopalni Reden.

Powyższe informacje pochodzą z autobiografii Cezarego Chlebowskiego "Bez Pokory".