Fort 31 "Benedykt"

[Mario]

Wieża artyleryjska wznosi się nad urwiskami Lasoty. Jest jednym z 3 pierwszych, zbudowanych w poł. XIX w. krakowskich fortów.

[Mario]

Obchodząc fort dookoła, można stwierdzić, że mimo popisania bazgrołami, trzyma się w dobrym stanie.
Może warto go zaadoptować na pomieszczenia muzealne "Twierdzy Kraków"?

[Franek D.]

Dodam kilka swoich zdjęć sprzed kilu lat.
Jak na nich widać, mury tej wspaniałej budowli nie były jeszcze wtedy pobazgrane napisami.

Po decyzji cesarza Franciszka Józefa I o utworzeniu "Twierdzy Kraków", w latach 1850-57, zamieniono zamek królewski w Cytadelę "Wawel", zaś wokół miasta zbudowano sześć pierwszych fortów. Były to: od strony zachodniej Fort 2 "Kościuszko", od strony północnej Fort 12 „Luneta Warszawska”, od strony wschodniej Fort 17 "Luneta Grzegórzecka" i od strony południowej Fort 33 "Krakus" wraz z dwiema Basztami Maksymiliańskimi 31 "Benedykt" i 32 "Krzemionki".

Ponad drogami wjazdowymi do Krakowa od strony południowej - wiedeńskim traktem pocztowym prowadzącym z Izdebnika przez Mogilany oraz traktem lwowskim, biegnącym z Gdowa przez Wieliczkę - Austriacy wznieśli dwie potężne wieże artyleryjskie. Takie baszty maksymiliańskie budowano na wzgórzach, jako działobitnie przeciwko zbliżającemu się z daleka wrogowi. Obie krakowskie wieże zostały usytuowane wysoko, na urwistych skałach Krzemionek. Ich lokalizacja pozwalała z daleka obserwować przebieg obu traktów - dzisiejszych ulic Wadowickiej i Wielickiej. Trakty te łączyły Wolne Królewskie Miasto Podgórze z najważniejszą drogą całej Galicji - gościńcem cesarskim Wiedeń - Lwów.
Baszty Maksymiliańskie - Fort 31 "Benedykt" oraz Fort nr 32 "Krzemionki" postawiono w latach 1853-1856, jako wielokątne budowle z umieszczoną na najwyższej kondygnacji baterią dział dalekiego zasięgu oraz działobitniami na niższym piętrze i strzelnicami karabinowymi na parterze.

Niestety, pod koniec lat 50-tych ub. wieku rozebrano bliźniaczy Fort 32 "Krzemionki" i na jego miejscu postawiono krakowski ośrodek TV.

[Franek D.]

Po 1895 r. zamieniono Fort na koszary, wprowadzając na parterze duże okna mieszkalne w miejscu dawnych strzelnic.

Od 1918 r. do 1984 r. w oknach tych mieściły się mieszkania komunalne.

W 2000 r. miasto wydzierżawiło Fort Benedykta Stowarzyszeniu Kultury Akademickiej "Instytut Sztuki", które planowało przebudować zabytek na cele kulturalne (studio nagrań filmowych pod szklaną kopułą, centrum koncertowo-konferencyjne) oraz na cele komunikacyjne (5-o piętrowy podziemny garaż parkingowy). W tym czasie teren był starannie ogrodzony wysoką siatką.
Plany nie zostały zrealizowane.

W 2012 r. Fort Benedykta wrócił pod opiekę miasta, które planuje by powstały w nim biura, restauracja z tarasem widokowym oraz ekspozycja 3D poświęcona krakowskim fortyfikacjom.
Jak na razie zniknęło większość ogrodzenia.

[Mario]

Franek D. przedstawił zdjęcia z czasu, gdy Fort Benedykta był dzierżawiony przez Stowarzyszenie Kultury Akademickiej "Instytut Sztuki". Ogrodzony teren nie był wtedy jeszcze łatwo dostępny, co też widać po solidnie wyglądającej wówczas, obitej blachą bramie. W forcie planowano wtedy utworzenie pod szklaną kopułą Krakowskiego Studia Nagrań Filmowych.

Fort stoi bezpośrednio nad pionowymi ścianami nieczynnego kamieniołomu Krzemionki. Sięgające 20 m wysokości wapienne ściany, do niedawna były terenem wspinaczkowym.

Pomiędzy fortami 31 i 32 poprowadzona była wykuta w skale głęboka fosa. Jej fragment zachował się przy Benedykcie.

Patrząc na zamurowane na parterze otwory strzelnicze, łatwo można odtworzyć pierwotny wygląd 15 z szesnastu ścian budowli.

[Franek D.]

By zrozumieć odległy, dopiero 31 numer nadany Fortowi Benedykt - jednemu z pierwszych krakowskich fortów - warto zapoznać się z naukowym opracowaniem genezy Twierdzy Kraków http://austro-wegry.info/viewtopic.php? ... sc&start=0

[Franek D.]

Marzec 2019.
"Zabite" płytami OSB okna budowli, obita nową blachą brama oraz posprzątany teren tworzą iskierkę nadziei, że poczynione kilkunaście lat temu ambitne plany /Muzeum Twierdzy Kraków, studio nagrań filmowych, sala koncertowa, sala konferencyjna, restauracja, taras widokowy/ zostaną wkrótce zrealizowane!

[Olo_Strzyz]