Dobczyce - zamek

Mario · Postautor: **Mario** » środa 23 mar 2016, 21:23

Nad urwiskiem doliny Raby, ponad zaporą wodną w Dobczycach wznosi się - odbudowany przez miejscowych miłośników turystyki - średniowieczny zamek. Oryginalna jego część w postaci murowanej strażnicy z charakterystycznym łukiem bramy (zamienionej później na kaplicę) pochodzi z I poł. XIII w.
Według legendy, stała tu wcześniej drewniana warownia wzniesiona przez jednego z wojów Mieszka I, rycerza Dobka.
Po długich latach świetności (nad zamkiem górowały 3 wieże, a jego zabudowania mieściły ok. 70 sal i komnat) po potopie szwedzkim zamek pozostawał opuszczony.
Został rozebrany w latach 1830-34, a z pozyskanego budulca postawiono dobczycki kościół oraz wiele domów w mieście.
Z czasem na pustym wzgórzu zamkowym, obok wystającego z traw fragmentu zamkowej kaplicy, wypasano kozy.
W latach 60-tych ub. w. z inicjatywy miejscowego nauczyciela Władysława Kowalskiego rozpoczęto odsłanianie zamkowych pozostałości oraz stopniową jego odbudowę.

Franek D. · Postautor: **Franek D.** » środa 23 mar 2016, 22:14

Zamek w Dobczycach powoli rośnie w górę. Dla porównania dodam kilka zdjęć z 2007 r.
Jak widać, duże postępy prac miały miejsce na poziomie dolnego zamku oraz mostu.

Z zewnętrznego dziedzińca widoczna była zapora na Rabie i wielki zbiornik wody pitnej dla Krakowa.
Wewnątrz, w salach muzealnych prezentowane były różnotematyczne wystawy. Duże zainteresowanie u wycieczek szkolnych wzbudzała sala kata. W zamkowej kaplicy wspomniana była postać św. Kazimierza Jagiellończyka, który tu na zamku w Dobczycach, wraz z młodszymi braćmi kontynuował naukę pod kierownictwem Długosza.

Mario · Postautor: **Mario** » środa 23 mar 2016, 23:54

Obecny most został zbudowany w 2009 r.

Odbudowa zamkowych murów nie jest dokładną rekonstrukcją. Za czasów ostatnich Piastów mury miały od 5 do 9 m grubości. Obecne mają od 1 do 2 m.

Na dobczyckim zamku bywali: Władysław Łokietek 1311 r., Kazimierz Wielki 1362 r., Mikołaj Wierzynek 1378 r., Władysław Jagiełło i Jadwiga 1398 r., św. Kazimierz 1473 r. Sebastian Lubomirski od 1585 r., Michał Jordan od 1649 r.

Postautor: **Karolina Kot** » piątek 25 mar 2016, 21:40

Biorąc pod uwagę burzliwą przeszłość tego miejsca nie dziwi wcale fakt, iż ziemia wokół ruin przypomina prawdziwy archeologiczny keks - jest wręcz naszpikowana fragmentami cegieł, polepy, ułamkami ceramiki...

Mario · Postautor: **Mario** » sobota 26 mar 2016, 15:46

Jak widać - mimo intensywnie prowadzonych od 50 lat prac archeologicznych, niektórzy - znający się na rzeczy - bez problemu mogą odnaleźć nadal zalegające wzgórze skorupy .
Patrząc na zamkowe mury, zauważyć można różnicę pomiędzy starszą, dolną częścią oryginalnych fragmentów lub odbudowanych w latach 60- tych, a współczesną górną.

Pół wieku temu mieszkańcy Dobczyc rozpoczęli ambitną odbudowę zamku.
Półtora wieku wcześniej, ich przodkowie stopniowo burzyli opuszczone mury, szukając w nich legendarnego skarbu. Podanie głosiło, że gdy zamek był jeszcze zamieszkały przez Dobrzyńskich, bawiąca dziecko niania uderzyła kluczami o ścianę i znalazła w niej schowek ze złotymi monetami z czasów Sebastiana Lubomirskiego.

Teren zajęty przez zamek pierwotnie był większy. Stoi on na wychodni piaskowca ciężkowickiego, cenionego dawniej materiału budowlanego. Był on długo eksploatowany od strony Raby, w czasach gdy po zamku sterczały już jedynie jego fragmenty. Pozyskiwanie piaskowca doprowadziło w końcu do potężnego obrywu i runięcia w dół płd-zach. części wzgórza zamkowego.

Franek D. · Postautor: **Franek D.** » sobota 26 mar 2016, 22:06

Na dziedzińcu górnego zamku jest wykuta w skale wielka studnia, pełniąca rolę spiżarni. Podobno pierwotnie swoją głębokością 50 m sięgała aż poziomu Raby. Została wykuta w skale, prawdopodobnie w 1621 r.przez jeńców tureckich wziętych do niewoli w bitwie pod Chocimiem przez Stanisława Lubomirskiego. Na zamku w Dobczycach na stałe mieszkała żona Stanisława, Zofia Ostrogska-Lubomirska, jedna z najbogatszych kobiet ówczesnej Rzeczypospolitej. Tu urodziła 2 synów (Aleksandra Michała i Jerzego Sebastiana - późniejszego marszałka wielkiego koronnego) oraz 2 córki (Konstancję i Annę Krystynę - późniejszą Radziwiłł).

Obecna rekonstrukcja zamku posiada 9 pomieszczeń ekspozycyjnych. Pierwsza, największa sala znajduje się przy dziedzińcu dolnego zamku i poświęcona jest twórcy muzeum, kustoszowi Władysławowi Kowalskiemu.
Na górnym zamku są kolejne sale: historyczna, geologiczna, archeologiczna oraz hutniczo-płatnerska z pięknym piecem kaflowym. W gablotach wystawione zostały zdobione naczynia zamkowe oraz broń znaleziona na zamku (szable, siekiery i dzidy). W lochu więziennym pokazane są narzędzia tortur.
Muzeum posiada też Izbę Pamięci Narodowej.