Stalowa Wola i jej rozwadowska "Górka"

Dział ten poświęcony jest opisom całych miejscowości, także tym opuszczonym i już nieistniejącym
Posty: 310
Rejestracja: piątek 05 cze 2015, 09:54

Stalowa Wola i jej rozwadowska "Górka"

Postautor: reporter » poniedziałek 27 lip 2015, 08:25

Na przeciwko niszczejącego gmachu dworca kolejowego, znajduje się mocno zaniedbana dwupiętrowa kamienica. Na wschodniej jej ścianie znajduje się tablica takiej treści:
"W tym budynku znajdował się w okresie okupacji hitlerowskiej lokal konspiracyjny stalowowolskiego obwodu Armii Krajowej, główna kwatera "Kedywu" tzw. rozwadowska "Górka". Tablicę niniejszą odsłonięto w dniu 18 V 1984 roku w czterdziestą rocznicę likwidacji "Górki" przez gestapo, celem upamiętnienia tego miejsca oraz bohaterskiej walki konspiracyjnego podziemia ze Stalowej Woli z hitlerowskim najeźdźcą.

Oczekując na wyludnienie się ulicy co by niezauważonym "hopnąć" przez ogrodzenie starego opuszczonego hotelu, zostaliśmy zaczepieni przez pewnego żula, który jeszcze chwilę wcześniej dokonywał inspekcji zawartości przydworcowych kontenerów śmieci. Jak się wkrótce okazało nie był on z tych żuli, jakich spotyka się przy dworcach czy budkach z piwem. Nie poprosił o papierosa czy dołożenie złotówki do wina. Zauważył nas już na rynku jak dla ochłody wsuwaliśmy lody włoskie. Los sprawił, że nasze drogi skrzyżowały się ponownie właśnie pod lokalem konspiracyjnym "Górka". Nie wiem skąd, ale wiedział że zainteresowani jesteśmy- jak to ujął "ruderami".
Ot tak, sam od siebie nakreślił nam historię kilku okolicznych, popadających w ruinę budynków. Opowiedział nam o starej parowozowni zbudowanej przez Hitlera, o niszczejącym budynku poczty kolejowej oraz o starym rozsypującym się hotelu w którym niegdyś w dolnej kondygnacji można było wynająć pokój na godziny.
To on zwrócił naszą uwagę na budynek w którym w okresie przedwojennym znajdowało się kino prowadzone przez Pana Skoczka ( uff, udało mi się zapamiętać nazwisko), a w czasie hitlerowskiej okupacji znajdował się lokal konspiracyjny. Po wojnie zaś, wg relacji naszego przewodnika, w dolnej kondygnacji zainstalowane zostały biura GS-u, natomiast w górnej części budynku zamieszkała kobieta z dwiema córkami.

Fragment opisu tragedii jak rozegrała się w budynku widniejącym na poniższych zdjęciach 18 maja 1944 roku, opowiedziana przez Lecha Czesława Kamińskiego (pseudonim Głaz) na kartach książki "Wierchami Karpat" Jerzego Łyżwy.

Owego fatalnego 18 maja na Górce było nas pięciu: Kret - Stanisław Bełżyński, Korski - J. Korfel, Mały - Kajzer, Kryspin - Stanisław Szumielewicz i ja - Głaz. Wczesnym rankiem zostaliśmy ostrzeżeni przez sąsiadkę z parteru, Jasię Kalarus, że przed chwilą było u niej gestapo i pytało o Leszka. Takie imię miałem wśród bliskich. Powiedziała im, że mieszka tutaj Czesław Kamiński i takie właśnie nazwisko wskazała w książce meldunkowej. Niemcy zawrócili, aby ustalić o kogo dokładnie chodzi. Niewiele zajęło im to czasu, bo ledwie zdążyliśmy się ubrać i coś niecoś pochować oraz naradzić się co robić - usłyszeliśmy łomot w drzwi wejściowe. Wyskoczyliśmy z pokoju na strych kina i ukryliśmy się za kominami oraz grubymi belkami. Otworzyły się wyważone drzwi i ukazały się w nich sylwetki gestapowców. Kret" chciał posłać serię z pepeszy, ale się zacięła. Niemcy widząc człowieka z bronią otworzyli ogień. W odpowiedzi odezwały się pistolety Małego i Korskiego. Gestapowcy wycofali się, a za nimi wyskoczył Jan Korfel. W ferworze walki nie zorientował się, że został zraniony w pierś. Na szczęście siłę pocisku zamortyzował zwitek banknotów, przez który przeszła kula.

Zaczęliśmy się wycofywać przez salę kinową wypełnioną wówczas kobiałkami na leśne runo. Następnie przez okno wydostaliśmy się do ogródka na tyłach domu. Kret wybiegł na ulicę, a widząc nadciągające posiłki niemieckie zatrzymał je ogniem. Teraz pepesza przemówiła. Udało mu się oderwać od Niemców, wbiegł na pobliską stację kolejową, chciał przeskoczyć tory i skryć się w lesie. Na stacji pociąg z niemieckimi żołnierzami. Padły strzały, Stanisław Bełżyński został zabity na miejscu.

Mały, Korski i ja pobiegliśmy w przeciwnym kierunku przez ogrody do Charzewic. W tamtejszym dworku ukrył nas kierownik gospodarstwa ogrodniczego p. Woźniak. Udało się tutaj zbiec jeszcze Zosi i Krysi Skowron, mieszkającym na pierwszym piętrze budynku, które były sanitariuszkami, zaopatrywały nas w żywność, były zwiadowcami.

Nie wyskoczył z okna Stanisław Szumielewicz. Został w koszach. Hitlerowcy zgonili ze stacji ludzi, aby wyrzucili na zewnątrz kinowej sali leżące tutaj kosze. Kryspina dosięgła kula gestapowca, został ciężko ranny. Niemcy zciągnęli miejscowego lekarza. Doktor Hieronim Krasoń wspominał: - "Pod groźbą użycia broni rozkazali mi ratować rannego, tak, aby mógł mówić. Tymczasem partyzant był w stanie agonalnym. Ja także należałem do AK, nie byłem jednak w stanie uratować życia Szumielewiczowi. Był śmiertelnie postrzelony w brzuch. Podałem silną dawkę morfiny, taką, że uśmierzyła ból, a jednocześnie sprawiła, że zraniony nie mógł zeznawać. Nie wiem, gdzie gestapowcy zawieźli partyzanta. Pewnie go dobili, chcąc wymusić zeznania i gdzieś zakopali...". Zwłoki Zygmunta Kajzera Wieży oraz Stanisława Bełżyńskiego Kreta w połowie sierpnia 1944 pochowano na rozwadowskim cmentarzu, a następnie w stalowowolskim Mauzoleum. Spoczywają tam prochy Tadeusza Szumielewicza Teda i pusta trumna z imieniem Stanisława Szumielewicza Kryspina.

Niemcy na Górce zdobyli doskonały punkt zaczepienia do rozbicia tutejszej Armii Krajowej, a mianowicie listę pseudonimów, a nawet fotografie do lewych kenkart. Aresztowania zmuszały zagrożonych do ucieczki ze Stalowej Woli i Rozwadowa (...).
Załączniki
_MG_5416.jpg
_MG_5416.jpg (203.39 KiB) Przejrzano 9762 razy
_MG_5391.jpg
_MG_5391.jpg (196.09 KiB) Przejrzano 9762 razy
_MG_5415.jpg
_MG_5415.jpg (210.04 KiB) Przejrzano 9762 razy
_MG_5388.jpg
_MG_5388.jpg (217.33 KiB) Przejrzano 9762 razy
_MG_5390.jpg
_MG_5390.jpg (219.34 KiB) Przejrzano 9762 razy

Posty: 310
Rejestracja: piątek 05 cze 2015, 09:54

Re: Stalowa Wola i jej rozwadowska "Górka"

Postautor: reporter » poniedziałek 28 wrz 2015, 21:00

Od niedawna obiekt stanowi własność prywatną. Dzięki uprzejmości nowego właściciela kamienicy, człowieka o wielkim sercu oraz wielkiego pasjonata historii rozwadowskich kamienic, mieliśmy możliwość wysłuchania niezwykle bogatej historii obiektu oraz sfotografowania jego wnętrza.

1/4
Załączniki
_MG_6968.jpg
_MG_6968.jpg (129.06 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_6974.jpg
_MG_6974.jpg (121.44 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_6994.jpg
_MG_6994.jpg (111.06 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_6983.jpg
_MG_6983.jpg (140.63 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7009.jpg
_MG_7009.jpg (95.84 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_6998.jpg
_MG_6998.jpg (121.48 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7014.jpg
_MG_7014.jpg (107.01 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7029.jpg
_MG_7029.jpg (112.72 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7024.jpg
_MG_7024.jpg (195.42 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7032.jpg
_MG_7032.jpg (115.71 KiB) Przejrzano 9656 razy

Posty: 310
Rejestracja: piątek 05 cze 2015, 09:54

Re: Stalowa Wola i jej rozwadowska "Górka"

Postautor: reporter » poniedziałek 28 wrz 2015, 21:01

2/4
Załączniki
_MG_7040.jpg
_MG_7040.jpg (120.43 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7054.jpg
_MG_7054.jpg (117.07 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7045.jpg
_MG_7045.jpg (225.94 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7072.jpg
_MG_7072.jpg (111.43 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7062.jpg
_MG_7062.jpg (127.2 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7080.jpg
_MG_7080.jpg (183.64 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7077.jpg
_MG_7077.jpg (182.22 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7083.jpg
_MG_7083.jpg (182.93 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7087.jpg
_MG_7087.jpg (191.33 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7090.jpg
_MG_7090.jpg (181.22 KiB) Przejrzano 9656 razy

Posty: 310
Rejestracja: piątek 05 cze 2015, 09:54

Re: Stalowa Wola i jej rozwadowska "Górka"

Postautor: reporter » poniedziałek 28 wrz 2015, 21:02

3/4
Załączniki
_MG_7094.jpg
_MG_7094.jpg (203.43 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7107.jpg
_MG_7107.jpg (204.6 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7109.jpg
_MG_7109.jpg (200.39 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7111.jpg
_MG_7111.jpg (160.8 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7116.jpg
_MG_7116.jpg (213.15 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7121.jpg
_MG_7121.jpg (224.05 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7127.jpg
_MG_7127.jpg (217.94 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7128.jpg
_MG_7128.jpg (219.93 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7131.jpg
_MG_7131.jpg (190.76 KiB) Przejrzano 9656 razy
_MG_7133.jpg
_MG_7133.jpg (178.98 KiB) Przejrzano 9656 razy

Posty: 310
Rejestracja: piątek 05 cze 2015, 09:54

Re: Stalowa Wola i jej rozwadowska "Górka"

Postautor: reporter » poniedziałek 28 wrz 2015, 21:03

4/4
Załączniki
_MG_7134.jpg
_MG_7134.jpg (202.25 KiB) Przejrzano 9655 razy
_MG_7137.jpg
_MG_7137.jpg (188.11 KiB) Przejrzano 9655 razy
_MG_7138.jpg
_MG_7138.jpg (205.53 KiB) Przejrzano 9655 razy
_MG_7140.jpg
_MG_7140.jpg (235.04 KiB) Przejrzano 9655 razy
_MG_7147.jpg
_MG_7147.jpg (172.62 KiB) Przejrzano 9655 razy
_MG_7154.jpg
_MG_7154.jpg (151.82 KiB) Przejrzano 9655 razy
_MG_7155.jpg
_MG_7155.jpg (193.04 KiB) Przejrzano 9655 razy
_MG_7160.jpg
_MG_7160.jpg (187.83 KiB) Przejrzano 9655 razy


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Ciekawe miejscowości i ich historia”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 7 gości