Strażnicy Czasu i Uniwersytet Trzeciego Wieku

[Karolina Kot]

Miło mi poinformować, iż dziś, w dniu 20 października 2016 roku, w Centrum Kultury w Gdowie, odbył się wykład Uniwersytetu Trzeciego Wieku, poświęcony gdowskim lotnikom, poprowadzony przed Franka D.
Pan Franciszek przygotował się do prezentacji śpiewająco, docierając do wielu nieznanych powszechnie informacji, relacji świadków i prezentując zachowane do dziś dokumenty oraz pamiątki po asach lotnictwa, związanych z Gdowem.
Miałam przyjemność uczestniczyć w tych zajęciach jako wolny słuchacz i przyznam, że nasz Franek mocno wywindował poprzeczkę. Wykład był świetny i mam nadzieję, że otworzy on serię podobnych spotkań połączonych z dyskusją, propagujących wiedzę o szeroko pojętej "Małej Ojczyźnie".

Pozostaje mi serdecznie pogratulować Frankowi D. przyznając, że czułam się dumna słuchając wykładu prowadzonego przez jednego ze Strażników Czasu oraz serdecznie przeprosić wszystkich pozostałych, że nie dałam znać o tym szczególnym wydarzeniu wcześniej.
Mimo wszystko - ku mojej radości i zaskoczeniu - zebrało się w gdowskim Centrum Kultury całkiem liczne grono naszych Forumowiczów, a ja miałam przyjemność nareszcie poznać osobiście piszącego na łamach Forum, bardzo dociekliwego regionalistę związanego z Bilczycami, pana Romana Markota.

Oby więcej tego typu spotkań!
Poniżej krótka fotorelacja z wykładu:

[Markov]

Brawo Szkoda tylko że Gdów tak daleko...

[Franek D.]

Dziękuję. Wcale nie było tak śpiewająco, trema dała o sobie znać i parokrotnie dość wyraźnie zacinałem się...
Temat dotyczył kilku lotników związanych z moim rodzinnym Gdowem:

Plut. pchor. pilot Tadeusz Szostak (1919- 1941). Gdowianin. Pochodził z domu przy ul. Łapanowskiej nr 305. W 1939 r. ukończył Dęblińską Szkołę Podchorążych Lotnictwa. W czasie II wojny światowej służył w Polskich Siłach Powietrznych we Francji – baza w Bron pod Lyonem, a następnie w Polskim 18 Ośrodku Wyszkolenia Bojowego Załóg Bombowych RAF – baza Nuneaton w Wielkiej Brytanii. Należy do tzw.„Niebieskiej Eskadry”. Zginął 29 kwietnia 1941 r. w Bitwie o Anglię, podczas nocnego podchodzenia do lądowania na bombowcu Wellington. W wyniku uderzenia w drzewo i zapalenia się samolotu zginęła 4-o osobowa załoga: por. pilot Ronald Hawkes (20 lat), plut. pchor. pilot Tadeusz Szostak (21 lat), plut. radiotelegrafista Jan Zwolski (28 lat), kpr. strzelec Zygmunt Gaik (23 lata). Zostali pochowani na cmentarzu Oaston Road Cemetery w Nuneaton hr. Warwickshire (Anglia).

Ppor. pilot Franciszek Jarecki (1931- 2010). Gdowianin. Mieszkał w domu przy ul. Krakowskiej nr 163. W 1952 r. po ukończeniu z wyróżnieniem Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie, rozpoczął służbę w Lotnictwie Ludowego Wojska Polskiego. W dniu 5 marca 1953 r. podczas lotu ćwiczebnego wzdłuż polskiego wybrzeża dokonał brawurowej ucieczki na duńską wyspę Bornholm. Uprowadził wówczas najbardziej nowoczesną maszynę sowiecką okresu wojny koreańskiej, której planów konstrukcyjnych pilnie poszukiwali Amerykanie. Za dostarczenie na Zachód samolotu odrzutowego MIG-15 bis otrzymał od rządu USA nagrodę 50 tys. dol. oraz amerykańskie obywatelstwo. W tym czasie w Polsce Ludowej został skazany na karę śmierci. W USA Jarecki prowadził własną firmę i w kręgach polonijnych uchodził za bohatera. Napisano o nim książkę „ Lot na wolność „ oraz nakręcono pierwszą z 10-u części serialu „ Wielkie ucieczki”.

Kpt. pilot Waldemar Długosz. Gdowianin. Obecnie pilot Polskiego Lotnictwa Wojskowego 8 Bazy Lotniczej Sił Powietrznych w Balicach. Mieszkał w domu rodzinnym przy ul. Cegielnianej nr 133. W 1993 r. ukończył Wyższą Szkołę Oficerską Sił Powietrznych w Dęblinie. Jest też absolwentem Akademii Obrony Narodowej w Rembertowie. Należy do czołówki polskich pilotów wojskowych. W swojej karierze odbył szereg lotów transportowych do Afganistanu, pilotując samolot Boeing C-17 Globemaster III oraz samoloty CASA. W 2010 r. sprowadzał do Polski trumny ze szczątkami ofiar katastrofy lotniczej w Smoleńsku.

Por. pilot Leszek Mańkowski. W młodości trzykrotny mistrz spadochronowy Polski juniorów. Emerytowany porucznik Wojska Polskiego, były szef 6. Brygady Desantowo-Szturmowej WP. Wszechstronny pilot samolotowy, szybowcowy, motolotniowy i balonowy. Instruktor spadochronowy i paralotniowy klasy mistrzowskiej. Trener kadry narodowej paralotni z napędem. Wychowawca ponad 2 tys. uczniów, w tym wielu podniebnych mistrzów świata i Europy. Starszy egzaminator Aeroklubu Polskiego, Prezes Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa. Od lat mieszka w Podolanach k. Gdowa, gdzie prowadzi Szkołę Latania Rekreacyjnego Aerokrak.

Inż. pilot pierwszy oficer Michał Wojas. Od urodzenia mieszkaniec Podolan. Absolwent Politechniki Rzeszowskiej - Lotnictwo i Kosmonautyka o specjalizacjach Silniki Lotnicze oraz Pilotaż. Jest znanym konstruktorem samolotów bezzałogowych.

[Eworu]

Też się dokładam do gratulacji . To może teraz do jakiejś szkoły uderzyć?

[Bellicus]

Świetna sprawa Franku gratulacje. Szkoda że zrobiliście z tego tajemnice...
Z racji wieku i tak by mnie nie wpuszczono na wykład.

[Karolina Kot]

Z tą tajemnicą to trochę moja wina, zagapiłam się.
Ale spieszę nadmienić, iż nasz Franek niebawem przedstawi jeszcze jedną prezentacje.

[Franek D.]

Dziś miał miejsce kolejny wykład dla słuchaczy Gdowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku - Filia w Czyżowie. W pięknej, niedawno oddanej do użytku świetlicy zaprezentowałem temat historyczny, dotyczący dość odległej dla mieszkańców tej miejscowości siedziby ich gminy - Gdowa - w tym jego zabytkowego kościoła. Zaproponowany temat miał na celu prezentację mało znanych ciekawostek o gdowskim Sanktuarium.

[Franek D.]

Czyżów - położony w północnej części gminy Gdów ma dobre połączenie z Wieliczką (obecna siedziba powiatu) oraz z Bochnią (dawny powiat) - trasą nr 94.
Gorzej jest z dojazdem do siedziby własnej gminy.

Gmina Gdów, obejmująca 29 sołectw leży na terenie 7 parafii:

Archidiecezja Krakowska – Dekanat Niegowić:

I - Parafia Wniebowzięcia NMP w Niegowici – od 1049 r.? w 1260 kościół drewniany, w 1761 jego pożar i budowa kolejnego, przeniesionego w 1973 r. do Mętkowa, nowy kościół konsekrowany w 1966 r.,:
1. Niegowić; 2. Marszowice; 3. Nieznanowice; 4. Pierzchów; 5. Niewiarów; 6. Liplas; 7. Wiatowice; 8. Krakuszowice; 9. Cichawa

II - Parafia MB Fatimskiej na Jaroszowce – od 1986 r., początkowo kościół filialny parafii niegowickiej:
10. Jaroszówka; 11. Wieniec; 12. Klęczana

III - Parafia Narodzenia NMP w Gdowie – od 1075 r.? kościół murowany sprzed 1340 r., od 2003 r. Sanktuarium:
13. Gdów; 14. Bilczyce; 15. Fałkowice; 16.Podolany; 17. Stryszowa; 18. Zręczyce; 19. Zagórzany - kościół filialny pw. św. Brata Alberta z 1993 r.; 20. Zalesiany

IV - Parafia Przemienienia Pańskiego w Brzeziu – przed 1215 r. obecny kościół z lat 20-ch XX w. konsekrowany w 1974 r.:
21. Szczytniki; 22. Świątniki Dolne; 23. Czyżów; 24. Zborczyce

V - Parafia Znalezienia Krzyża Świętego w Łazanach - przed 1262 r.:
25. Niżowa

Archidiecezja Krakowska – Dekanat Dobczyce:

VI - Parafia Macierzyństwa NMP w Dziekanowicach – nowy kościół konsekrowany w 1966 r. (obecnie Sanktuarium), romański kościół pw. św. Mikołaja i św. Marii Magdaleny sprzed 1190 r.:
16. Winiary; 27. Kunice; 28. Hucisko

Diecezja Tarnowska – Dekanat Bochnia Zachodnia:

VII - Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Łężkowicach – od 1919 r., kościół konsekrowany w 1921 r.:
29. Książnice

[Franek D.]

24 listopada o godz. 18:00 poprowadziłem zajęcia na Gdowskim Uniwersytecie Trzeciego Wieku: „Zapomniane cmentarze i mogiły na terenie Ziemi Gdowskiej”. Podstawę do opracowania 2 godz. wykładu stanowiły wątki (i zdjęcia) z naszego forum Strażnicy Czasu - autorstwa szkieletka, Markota Romana oraz mojego.

Temat był bardzo obszerny. Dotyczył historii 7 parafii Gminy Gdów i znajdujących się na jej terenie 3 cmentarzy parafialnych (Gdów, Niegowić, Jaroszówka), 2 dawnych cmentarzy przykościelnych (Gdów, Niegowić), 3 cmentarzy z I wojny światowej (Cichawa nr 333, Niegowić nr 335, Gdów nr 375), katakumb dworskich (Hucisko), dawnego cmentarza ewangelickiego (Wiatowice), 3 mogił powstańców krakowskich z 1846 r. (154-ch w Gdowie, 6-u w Kunicach i nieznanej jeszcze mogiły 8-u powstańców krakowskich z 1846 r. w Winiarach), a przede wszystkim XIX w. cmentarzy epidemicznych i o podobnej genezie (Szczytniki, Czyżów, Cichawa, Niewiarów, Pierzchów, Liplas, Gdów, Zręczyce, Podolany, Fałkowice).

W następnym spotkaniu pokażę lokalizację i historię nieznanych lub zapomnianych: 2 mogił żołnierzy WP z września 1939 r. (6-u Zagórzany Las Szczołb, 1 Kunice), 2 mogił partyzantów AK z 1944 r. (2-ch Rasiki na Wólce Zręczyckiej, 1 Winiary), 4 mogił zbiorowych Żydów rozstrzelanych w czasie okupacji (Gdów-Dłużyzny, Fałkowice-Pauzyny, Zagórzany, Hucisko- Hucki Las) oraz przeszło 20 nieekshumowanych mogił zbiorowych żołnierzy Wehrmachtu ze stycznia 1945 r. (ok. 60-u w Bilczycach w 4 mogiłach zbiorowych, 34-ch w Gdowie w 4 mogiłach zbiorowych, 14-u w Liplesie, 8-u w Niegowici, 15-tu w Cichawie, 2-ch w Wiatowicach, 3-ch w Krakuszowicach, 24-ch w Nieznanowicach, 13-u w Pierzchowie, 2-ch w Książnicach, 8-u w Niewiarowie, 2-ch na Wieńcu, 8-u w Zagórzanach, 2-ch w Winiarach).

[Franek D.]

Wczoraj (23.02.2017) na zajęciach UTW w Gdowie, Strażnicy Czasu prezentowali kolejny temat - tym razem dotyczący historii majątków dworskich Gminy Gdów - szczególnie dworu gdowskiego.
Omawiany temat w znacznej mierze oparty został na notatkach i zdjęciach zamieszczonych na naszym forum (co też zostało stosownie podkreślone).
Prezentacja objęła genezę dworów okolic Gdowa oraz historię ich właścicieli.
Stan przedwojenny (dwór - właściciel):
Gdów - dr gen. Kazimierz Habicht ; Bilczyce - Witymir Kopaczyński ; Fałkowice - mec. Edmund Piotrowski ; Kunice – Leon Hollander ; Hucisko - baron Tadeusz Lipowski ; Winiary - Zofia Koppens ; Liplas - dr Zygmunt Popławski ; Niegowić - Roman Włodek ; Niewiarów – Władysław Struszkiewicz ; Cichawa - Zdzisław Włodek, (później Fieberowie) ; Zręczyce – Aleksander Feill, (później Osmaccy) ; Zręczyce Wólka - Stefan Feill ; Zręczyce Rasiki - Antoni Feill ; Zagórzany Krzyżowa – Rudolf Faill, (później inż. Władysław Jankner) ; Zagórzany Dln. - Franciszek Wernikowski ; Zalesiany - Jan Trzupek ; Stadniki - Michał Bednarski ; Krzyworzeka - Jan Michalik ;