Nowy Sącz - kolejowa wieża ciśnień

[Karolina Kot]

W Nowym Sączu, nieopodal dworca głównego i lokomotywowni, przy ulicy Nawojowskiej, znajduje się kolejowa wieża ciśnień.
Jest to dość typowy kształtem, cylindryczny budynek z głowicą mieszczącą zbiornik wodny.
Niestety, podczas mojej wizyty w mieście po prostu zabrakło mi dnia, by dotrzeć w bezpośrednie sąsiedztwo tego obiektu, stąd bardzo marna jakość moich zdjęć.

Lokalizacja

[jaro.c]

Nowy Sącz – miasto na prawach powiatu w województwie małopolskim, siedziba ziemskiego powiatu nowosądeckiego.
Wieża znajduję się przy stacji kolejowej w Nowym Sączu.
Brak jakikolwiek informacji w sieci na ten temat, ale odsyłam temat do znawców tematu.

[Jan Poszeptynski]

Wieża ciśnień to obiekt budowlany o charakterze technicznym. W jej górnej części umieszczony jest zbiornik wody. Woda gromadzona w zbiorniku rozprowadzana jest rurami do miejsc docelowych. Zbiornik w wieży umieszczony jest wysoko aby uzyskać odpowiednie ciśnienie rozprowadzanej wody. Do zbiornika woda doprowadzana jest za pomocą pomp. Ze zbiornika w wieży woda może być rozprowadzana do ostatecznych odbiorców poprzez sieć wodociągów bez dodatkowego zasilania, na zasadzie naczyń połączonych (dlatego zbiornik wody musi być umieszczony na wyższym poziomie niż odbiorcy wody).

http://wiezecisnien.eu/wieze-cisnien/



1889 Data uruchomienia sądeckiej parowozowni nie jest precyzyjnie ustalona. Za najbardziej prawdopodobny można uznać rok 1889, kiedy po wybudowaniu kolei transwersalnej i poprowadzeniu trasy z Nowego Sącza do Chabówki w 1884 r. - na skutek wzrostu przewozów na linii przebiegającej przez węzłową już stację, wzrosła ilość i rodzaje serii parowozów przydzielonych do parowozowni w Nowym Sączu.

Parowozownię sądecką wybudowano na tyłach działających od 1876 r. Warsztatów, od strony wschodniej. Na planie układu torowego stacji z 1891 r. można już zauważyć wachlarzowy budynek „ogrzewalni” na 9 stanowisk z centralnie umieszczoną obrotnicą, stanowiący połowę istniejącej do dziś hali, wybudowany na specjalnie usypanym, podwyższonym w stosunku do otoczenia terenie. Wzdłuż toru dojazdowego do parowozowni powstały zasieki na węgiel, od strony ulicy Nawojowskiej wybudowano prostokątną, typową dla galicyjskich kolei wieżę ciśnień, do której woda była doprowadzana z własnej studni. Wieża stanowiła integralną część budynku administracyjnego, po obu stronach do wieży ciśnień przylegały piętrowe pomieszczenia służbowe i biurowe.Miejsce po zbiorniku na wodę zajmowała do 2012 r. sala szkoleniowa maszynistów, a obecnie nowoczesna dyspozytura PKP CARGO. Z powodu wzrastającej ilości parowozów przydzielanych do obsługi pociągów, wieża ciśnień wkrótce okazała się zbyt mała, zwłaszcza, że zaopatrywała w wodę również wszystkie budynki stacyjne, a sieć wodociągowa sięgała aż do wybudowanego nieopodal stacji osiedla kolejarskiego.
Wybudowano wtedy wyższą, wolnostojącą wieżę ciśnień z ośmiokątnym oszalowanym drewnianymi deskami pomieszczeniem zbiornika. Żurawie wodne, początkowo jeden ustawiony na terenie parowozowni, po kilku latach kolejne, umiejscowione na stacyjnym międzytorzu, umożliwiały sprawne „wodowanie” parowozów, także tych zatrzymujących się z pociągami na stacji. Były to z pewnością lejowe żurawie systemu „Spitznera” powszechne na galicyjskich kolejach. Dużo później zastąpiono je żurawiami typu austriackiego (jeden jeszcze możemy oglądać na stacji w Nowym Sączu w pobliżu kładki dla pieszych wiodącej na drugi peron i do NEWAG-u)
1908 W roku 1908 wachlarzowa parowozownia miała już 19 stanowisk, budynek stacji wodnej, teren odgrodzony murem od strony stacji i od strony Warsztatów, z wjazdem od ulicy Nawojowskiej. Węgiel do parowozów był składowany w 23 zasiekach umiejscowionych pomiędzy torami.

Stacja wodna dostarczała wodę do budynków na terenie stacji, Warsztatów, żurawia wodnego przy kanale oczystkowym na terenie parowozowni, dwóch żurawi na międzytorzu torów 2 i 4 (przy nich były także kanały oczystkowe w torze), żurawi przy kanałach w torach 16, 18 i 20.

1918 Około 1918 r. wybudowano prostokątną halę warsztatową z dwoma bramami wjazdowymi i budynkiem magazynu przylegającym do hali.

1945 Z końcem stycznia 1945 r. nowosądecka parowozownia była w ruinie. Zniszczone i odarte z wyposażenia hale, budynek administracyjny, wywiezione zapasy magazynu, wysadzona centralna obrotnica, wieże ciśnień, zniszczony dźwig węglowy, zniszczone tory dojazdowe i trakcyjne na terenie parowozowni.

Odbudowano obrotnicę – początkowo tylko z ręcznym napędem i przywrócono funkcjonalność budynkom parowozowni,

1948 w miejsce zniszczonej powstała nowa (istniejąca do dziś) okrągła wieża ciśnień, oddana do użytku w 1948 r.


„ Dzieje nowosądeckiej parowozowni ” Leszek Zakrzewski

140 lat kolei w N. Saczu

[warczp]

Moje przekonanie jest takie, że widoczna na zdjęciach wieża powstała w 1947 roku jako czwarta z kolei wieża wodna.
Trafiłem na tekst opisujący wcześniejsze wieże: pierwszą z +-1875, drugą z +-1888 roku i trzecią z +-1910 roku.