Strażnicy Czasu

Występujące w płaszczowinie śląskiej piaskowce ciężkowickie, często tworzą na powierzchni wychodnie malowniczych skał, takich jak Prządki pod Krosnem, czy też Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach.
Mniej znanym miejscem jest tzw. Diabli Kamień k. Szczyrzyca. Znajduje się on na terenie przysiółka Smykań, w gminie Raciechowice - chociaż zdecydowana większość sądzi, że leży w granicach Szczyrzyca w gminie Jodłownik.
W tym miejscu, pod legendarnym kamieniem, przez równy wiek istniała znana i odwiedzana pielgrzymkami pustelnia, związana z klasztorem Cystersów w Szczyrzycu. Niestety, pod koniec XX w. ostatni pustelnik był już wygodny. Nie spał w trumnie oraz nie jadał korzonków. Najczęściej był nieobecny - jak mówili miejscowi – "Nie ma go tam, widzieliśmy że szedł na obiad do klasztoru". Od czasu wyprowadzenia się pustelnika zobaczyć można pootwieraną chatkę eremu oraz kaplicę.
Potężna wychodnia piaskowca ciężkowickiego (55m x 15m x 25m), znajduje się na wschodnim stoku słynnego z archeologii Grodziska viewtopic.php?f=4&t=20 oraz viewtopic.php?f=4&t=1095 , kilka minut stromym podejściem czarnym szlakiem od szosy w dolinie Stradomki. Zachodnia ściana stanowi wychylony od pionu okap z charakterystycznymi pięcioma kotłami wirowymi - legendarnymi śladami po pazurach diabła. Miejscowe podanie głosi, że podczas budowy klasztoru w Szczyrzycu (1234 r.), diabeł niósł wielki kamień, by rzucić nim w klasztor. Ale dźwięk klasztornych dzwonów sprawił, że diablisko upuściło głaz w lesie, pozostawiając na nim ślady po swoich olbrzymich palcach.

Na szczyt skały można wyjść, wykorzystując liczne szczeliny powstałe w skutek wietrzenia. Słynny polski geomorfolog prof. M. Klimaszewski przedstawił genezę kształtu wychodni piaskowca. Z jego badań wynika, że Diabli Kamień od strony południowej i północnej został podcięty przez erozję potoków górskich, zaś od strony wschodniej i zachodniej został wypreparowany z łupków ilastych przez denudację.

Diabli Kamień był kiedyś częściej odwiedzany. Od 1886 r. stale mieszkał tu jakiś pustelnik. Spał w otwartej trumnie, hodował pszczoły oraz kozy. Pamiętam z pierwszej mojej wizyty, podczas szkolnej wycieczki w 1969 r. że staruszek był dla nas bardzo życzliwy i chętnie rozmawiał z naszym profesorem. Nie zatrzymaliśmy się przy nim na długo, bo nad głowami zaczęły nam wrogo buczeć pszczoły. Obok kaplicy Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej, na terenie pustelni był ogródek warzywny, drzewka owocowe oraz szopa dla kóz.

Moje zdjęcia zostały wykonane wczesną wiosną 2019.
Obchodząc Diabli Kamień zobaczyć można efekty niszczącej działalności wietrzenia mechanicznego, w tym korzeni drzew oraz skutki długotrwałej erozji. Zauważyć można też zróżnicowane frakcje ławic piaskowca.

W przewieszonych ścianach Diablego Kamienia poprowadzone są drogi wspinaczkowe.