Pałac Kultury Zagłębia
Nawet w przypadku tak znanego budynku jak PKZ mam nadzieje że uda się Was paroma informacjami zaskoczyć . Może tym że przez lata w pomieszczeniach pałacu znajdowało się muzeum?
Albo że jest to pierwszy socjalistyczny budynek W Polsce wpisany na listę zabytków ?
Pomysł zbudowania domu kultury dla Dąbrowy Górniczej wyszedł od Aleksandra Zawadzkiego w 1945 roku.
Pomimo odbudowy kraju po wojnie i związanych z tym problemów finansowych już w 1949 powołano Komitet Budowy Domu Kultury.
Generalnym wykonawcą było Zjednoczenie Budownictwa Miejskiego w Sosnowcu.
Projekt PKZ-tu stworzył architekt Zbigniew Rzepecki apierwszą łopatę wbito w ziemię w 1951 roku.
Budowa pałacu
1957
Główna bryła budynku była gotowa już w 1957 roku.Kubatura budynku wyniosła 60 000 m3. Oficjalne otwarcie odbyło sę 11 stycznia 1958. Pałac otrzymał nazwę "Dom Kultury Zagłębia"
Pierwszym administratorem został Wydział Kultury Prezydium Rady Narodowej w Katowicach.
Pierwsze lata działalności były pełne problemów. Instytucja borykała się z brakiem funduszy na działalność i ciągle zmieniającym się kierownictwem
W 1958 roku do środka wprowadziła się Miejska Biblioteka
W 1964 roku, podczas zatwierdzania statutu władze Dąbrowy Górniczej nadały mu nową nazwę która do dziś jest jedyną uznawaną przez mieszkańców-"Pałac Kultury Zagłębia".
Prawie równocześnie w pomieszczeniach otwarto Muzeum Historii Ruchów Robotniczych im. Aleksandra Zawadzkiego prezentujące liczne pamiątki po generale, obrazujące jego drogę od górnika kopalni „Paryż” do działacza politycznego. Kierował tym komitet na czele z Jerzym Malarą, Zdzisławem Pietrzykiem i Edwardem Potępą do 1974.
W 1966 3 grudnia otwarto "Amatorską Scenę Zagłębia" .Otwarcie zostało połączone z obchodami 150-lecia Technikum Górniczego im. St. Staszica, 50-lecia nadania praw miejskich Dąbrowie Górniczej oraz 10-lecia Międzyszkolnego Zespołu Pieśni i Tańca "Zagłębie". Obchody zostały przygotowane przez Związek Teatrów Amatorskich Oddział Zagłębia, Komitet Organizacyjny Obchodu Tysiąclecia Państwa Polskiego W Dąbrowie Górniczej, Komitet Organizacyjny Jubileuszu Międzyszkolnego Zespołu Pieśni I Tańca "Zagłębie".
W 1969 roku w salach dawnej kawiarni utworzono młodzieżowy Klub„Agora”
W 1971 roku w pałacu powstał Dyskusyjny Klub Filmowy "Kadr"
W 1972 roku dzięki odpowiedniemu zagospodarowaniu sali gimnastycznej na parterze, powstał Klub „Przy Samowarze”.
Skupiał on dorosłych w sekcji szachowej i brydżowej, a od września 1975 roku funkcjonował w nim także „Klub Seniora”.
W PKZ w 1972 roku podczas akademii 1-majowej przekazano Sztandar Przechodni Rady Ministrów i CRZZ.
Przyznano go decyzją Prezydium Rządu i CRZZ za najlepsze wyniki w pracy w 1971 wraz z tytułem przodującego zakładu w przemyśle węglowym
Edwardowi Gierkowi meldunek złożył górnik przodowy Mieczysław Zych podczas uroczystości 4 grudnia 1972 w PKZ
Słowa meldunku „Załoga kopalni „Generał Zawadzki” zrealizowała w dniu 2 grudnia 1972 podjęte zobowiązania wydobywając 10 tysięcy ton węgla ponad program w wartości 3374 tysięcy złoty a do końca 1972 zostanie wydobytych dodatkowo 620 ton węgla o wartości 210 tysięcy złoty".
W 1974 pałac otrzymał dyplom honorowy ministerstwa kultury i sztuki za wybitne osiągnięcia w upowszechnianiu kultury.
Od 1977 w PKZ-cie organizowane były "Barbórkowe Spotkania Teatralne" zakończone w 2006.
22 listopada 1979 roku PKZ został wpisany do rejestru zabytków jako pierwszy tego typu obiekt w Polsce.
Przez te wszystkie lata deski PKZ gościły setki zespołów, teatrów czy klubów m. in. teatry: "Narodowy", "Areneum", "Polski", "Komedii" i "Kwadrat" z Warszawy, "Stary Teatr" z Krakowa, Teatr "Współczesny" i "Pantomimy" z Wrocławia, "Muzyczny" z Gdyni; orkiestry i zespoły kameralne: "Filharmonii Narodowej", "Filharmonii Śląskiej" z Katowic, "Wielkej Orkirstry Symfomicznej Polskiego Radia" z Katowic, "Operetka Śląska" z Gliwic.
Galeria i korytarze Pałacu Kultury były miejscem „ekspozycji” takich jak: „Związek Radziecki Dzisiaj”, „Dzierżyński – Rewolucja – Socjalizm”, „Osiągnięcia Gospodarcze ZSRR”, „Osiągnięcia zakładów pracy w XX-leciu PRL”, „Największe dokonania przemysłu NRD”. Pałac był też siedzibą klubu „Przyjaźń” pielęgnującego stosunki polsko-radzieckie.
W Pałacu funkcjonował także „Klub dla narzeczonych”, czyli powstały w porozumieniu z miejscowym Urzędem Stanu Cywilnego cykl wykładów psychologiczno-socjologicznych o małżeństwie i rodzinie, połączonych z kursami umiejętności praktycznych, na przykład przewijania i kąpania niemowląt, a także „Klub miłośników psychotroniki” (od 1982 roku),
W 1992 roku nazwę budynku zmieniono na "Dąbrowski Pałac Kultury", choć nazwa ta jest rzadko używana.
We wrześniu 1995 roku w pałacu powstał Zespół folklorystyczny "Zagłębiacy", a od września 2003 roku przeniósł się do środka zespół "Gołowianie".
W 2004 r. Pałac Kultury Zagłębia rozszerzył swoją działalność poprzez powołanie Zagłębiowskiej Sceny Muzycznej oraz Orkiestry Kameralnej
W 2006 roku,24 lutego oddano do użytku wyremontowaną salę teatralną. W tym też roku 20 października Biblioteka Miejska przenosi się z pałacu do nowej siedziby oraz rozpoczęto organizowanie konkursu dla młodych muzyków im. Michała Spisaka który już w następnym roku stał się impreza międzynarodową.
W 2007 roku okazało się iż Zagłębiowska Scena Muzyczna generuje zbyt duże straty dla miasta i została mocno ograniczona. W zamian w tym samym roku otwarto kino studyjne "Kadr" będący kontynuacją klubu filmowego z latch 70-tych i reaktywowano Amatorski Klub filmowy "Zagłębie" zamknięty w latach 80-tych.
Wielkie zmiany nadeszły w 2011 roku. Rozpoczął się generalny remont pałacu któr spowodował jego zamknięcie aż do 2014 roku. Całkowity koszt inwestcji wyniósł około 60 mln. Remont mocno się opóźnił przez nierzetelność pierwszego wykonawcu Budostalu 2 zmienionego w 2012 roku.
Kubatura 60 000 m3 stawia PAŁAC KULTURY w rzędzie największych placówek tego typu w kraju. Marmurowy wystrój holi, wyłożone ręcznie malowanymi kafelkami sale klubowe, drewno oraz tafle luster w sali kameralnej i sali ślubów, nadały wnętrzom Pałacu niepowtarzalny charakter.
Z 4 700 m2 powierzchni użytkowej około 2 000 m2 przypada na przestronne hole. Sala teatralna licząca 850 miejsc wyposażona jest w scenę obrotową, mechanicznie podnoszone 3-poziomowy orkiestron, komputerową nastawnię świateł, nowoczesne zaplecze sceniczne.
W obiekcie znajduje się duża sala widowiskowa ze sceną obrotową i bogatym zapleczem scenicznym, kameralna sala kinowa, galeria sztuki, piwnica teatralna, reprezentacyjna sala lustrzana, kawiarnia oraz kilka mniejszych pomieszczeń, w których organizowane są różnego rodzaju warsztaty oraz zajęcia. Na szczególną uwagę zasługują ogromne i reprezentacyjne hole, których powierzchnia stanowi aż 1900m2.
• Kubatura budynku: 38 000 m3
• Powierzchnia użytkowa: 10 600 m2
marmurem, sale zostały pokryte ręcznie malowanymi kaflami, natomiast salę kameralną i salę ślubów wykończono drewnianą boazerią oraz taflami luster.
W budynku znajdują się dwie tablice pamiątkowe:
• Tablica upamiętniająca Mieczysława Herejczyka i Franciszka Pilarczyka członków ZMK poległych w 1925 roku w walce z granatową policją,
• Tablica pamiątkowa odsłonięta w dniu otwarcia Domu Kultury Zagłębia 11 stycznia 1958 roku