Bochnia - kwatera wojenna żołnierzy polskich z kampanii wrześniowej

[Karolina Kot]

Na nieczynnym już cmentarzu komunalnym św. Rozalii w Bochni znajduje się zbiorowa mogiła żołnierzy Wojska Polskiego, poległych na początku września 1939 roku.
Głównym jej elementem jest ustawiony we wrześniu 2009 roku kamienny obelisk z napisem:
"Oddali życie ojczyźnie. Miejscem ich wiecznego spoczynku stała się Bochnia.
Polegli w walkach o miasto 5-6 września 1939 roku"
Po prawej stronie inskrypcji umieszczono niepełną (5 osób pozostało nieznanych z nazwiska) listę poległych.
Byli nimi żołnierze pochodzący z 3 i 4 Pułku Strzelców Podhalańskich, Korpusu Ochrony Pogranicza, 10 Pułku Strzelców Konnych oraz 202 Rezerwowego Pułku Piechoty.

W obrębie kwatery znajdują się także trzy krzyże żelazne oraz nagrobek Józefa Kosmatego z 4 Pułku Strzelców Podhalańskich. Na zwieńczonym krzyżem pomniku zamieszczono fotografię zmarłego.
Pod nią znajduje się napis:
„Tu spoczywa w wspólnym grobie żołnierskim Ś.P. JÓZEF KOSMATY z Wilamowic * 29.11.1912 † 7.9.1939. Przechodniu zmów Zdrowaś Mario za duszę obrońców Ojczyzny”.
Całość założenia otoczono betonowymi słupkami z żelaznym łańcuchem.

Moje zdjęcia pochodzą z listopada 2011 roku.

[Jarek]

Miałem swój udział w rocznicowych obchodach września 39' w Bochni w roku 2009 Była wystawa w archiwum, rekonstrukcja walk na Smykowie i uroczystość na cmentarzu św.Rozalii czyli popularnie zwanej "Rozalce" Poprzednia tablica była bardzo enigmatyczna, a udało się ustalić zdecydowaną większość nazwisk poległych, ich stopni, itd. W zbiorowej mogile umieszczeni są obok podhalańczyków odbijających Bochnię z rąk wroga także ranni żołnierze zmarli w bocheńskim szpitalu. Na przykład starszy ułan Maj Bolesław z 24 pułku ułanów 10 Brygady Kawalerii płk. Stanisława Maczka przywieziony do Bochni z Kasiny Wlk. Który pośmiertnie został odznaczony krzyżem Virtuti Militari!
Poniżej podaję dokładniejszą listę pochowanych:


l.p. Stopień wojskowy Nazwisko i imię Urodzony Przynależność
1 Szeregowy Borowiec Stanisław 1904 20pp(Krakowski) 6DP
2 Borucki Jan 1907
3 saper Buras Stanisław 1902 4p sap.
4 Chodak Antoni 1916 3p s.podh.
5 szeregowy Gąsior Antoni 1893 202 pp rez.
6 strzelec Kosmaty Józef 1912 4 ps.podh.
7 Kośmider Erwin 1917 KOP „Snów”
8 st.ułan Maj Bolesław 1914 24 p uł.
9 strzelec Matuszak Alojzy 1902 4ps. podh.
10 Markura Michał 1916 4p s podh
11 strzelec Mrowiec Józef 4 pspodh
12 strzelec Nowak Józef 4 pspodh
13 szeregowy Skrzyszowski Piotr 1910 10 psk
14 strzelec Skrzyszewski Piotr 1912 4pspodh
15 Szeregowy Szmuc Karol 1919 10 psk
16 strzelec Stańczak Albin 1916 4 pspodh
17 strzelec Szczerbiński Julian 1909 KOP
18 St. strzelec Stuchlik Emil 1907 4 pspodh.
19 St. strzelec Senkow Wasyl 1902 4 pspodh
20 Staniak Stefan 1910 KOP ?
21 Szeregowy Socha Bronisław 202 pp rez.
22 Stroka Marian 1897
23 Szeregowy Wolny Franciszek 1913 73pp 23DP
24 Waksberg Stefan 1905 3 pspodh
25 strzelec Ziurkowski Paweł 1910 4 pspodh

26 strzelec Keksberg Stefan 4 pspodh
27 strzelec Macura Robert 4 pspodh
28 strzelec Mazur Robert 4 pspodh
29 strzelec Orłowski Alojzy 4 pspodh
30 strzelec Sołtysik Erwin 4 pspodh
31 NN
32 NN
33 NN
34 NN
35 NN
Oficerowie:

Podporucznik rezerwy Osuch Wincenty 1915 4 pspodh.
Porucznik rezerwy weterynarii Szczęsny – Orłowski Alojzy 1901 21 pal
Podporucznik Rajski Marian 1914

Legenda:

pp – pułk piechoty
DP- dywizja piechoty
P sap.- pułk saperów
Pspodh – pułk strzelców podhalańskich
Pprez. – pułk piechoty rezerwowy
P uł. – pułk ułanów
KOP- Korpus Ochrony Pogranicza
Psk – pułk strzelców konnych
Pal – pułk artylerii lekkiej


Na podstawie źródeł: Zbowid, PCK, muzeum 4Pspodh Cieszyn, Archiwum i własnych danych